MİTSO, ZEYTİNYAĞI FABRİKALARININ GIDA MÜHENDİSİ SORUNUNU TOBB TAŞIDI

Zeytinyağı fabrikalarının 30+ Hp gücünde veya 10 ve daha çok işçi çalıştırması durumunda bir gıda mühendisi veya ziraat fakültelerinin gıda bölümünden mezun olmuş bir ziraat mühendisi ya da bir kimya mühendisi veya kimyager çalıştırma zorunluluğu konusunda karşılaştıkları sıkıntılar MİTSO tarafından TOBB’ye bildirilerek bu uygulamanın kaldırılması veya gerçekçi bir şekilde yeniden düzenlenmesi istendi.  MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı  Reşit Özer “Yılda ancak birkaç ay çalışan zeytinyağı fabrikalarının birer mühendis çalıştırması gerçekçi değil” dedi.

Milas Ticaret ve Sanayi Odası, zeytinyağı fabrikalarının gıda mühendisi çalıştırma zorunluluğu karşısında karşılaştıkları sorunları Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne taşıdı. MİTSO tarafından bu konuda hazırlanan rapor,  konunun ilgili bakanlıklara yansıtılması istemiyle TOBB’ye sunuldu.

5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu‘nun EK-1 bölümünde ön görülen “30 Hp + güç ve 10 kişiden fazla personel çalıştıran işyerleri” tanımlaması kapsamında zeytinyağı fabrikalarının da bir gıda veya ziraat fakültelerinin gıda bölümünden mezun olmuş bir ziraat mühendisi ya da bir kimya mühendisi veya kimyager çalıştırma zorunluluğunun gerçekçi olmadığı ileri sürüldü. Bu konuda MİTSO tarafından hazırlanan bir rapor, ilgili bakanlıklara iletilerek gerekli yasal düzenlemelerin yapılması veya uygulamanın yürürlükten kaldırılması istemiyle TOBB’ye iletildi.

MİTSO tarafından hazırlanan raporda Milas İlçesinin 235 224 hektarlık yüzölçümünün yüzde 22.6’sına denk gelen 53 300 hektarlık kısmı zeytinlik olduğu belirtilerek bu alanda 10 milyona yakın ürün veren zeytin ağacı bulunduğu ve bu sayının Türkiye’nin zeytin ağacı varlığının yaklaşık yüzde  7’sini oluşturduğu belirtildi. Milas’ta zeytinin bol ürün verdiği var yılında 18 000 ton, ürünün kıt olduğu yok yılında 3 500 ton dolayında zeytinyağı elde edilmekte olduğu belirtilerek zeytinlerin Milas ilçe sınırları içine dağılmış durumdaki 63 zeytinyağı fabrikasında veya yağhanede işlenmekte olduğu anlatıldı. Raporda  fabrikaların Hp güçlerinin yasada öngörülen 30 Hp’nin üzerinde olmasına rağmen çalışan işçi sayısının ortalama 3/ 4 dolayında olduğu belirtilerek bu fabrikaların, ya sahiplerinin tamahkar davranmaları veya yanlış  hesaplama yapmaları ya da fabrika pazarlamacılarına kanmaları nedeniyle ihtiyaçlarının çok üstünde Hp  gücünde fabrika kurmuş oldukları anlatılarak şöyle denildi:

“Her ne kadar kurulu gücü 30 Hp + gibi görülse bile ortalama 3.09 olan çalışan sayısı, fabrikaların gerçek çalışabilme kapasitesini ortaya koymaktadır.

Çoğunluğu işletmecinin aile bireylerinden oluşan, ortalama 3 kişiyle ve fabrikaların tam gün kapasite ile çalıştığı varsayıldığında, ürünün yok yılında 4.75 gün, var yılında 18.64 gün, ürünün çok bol olduğu yılda ise 26.54 gün çalışabilen zeytinyağı fabrikalarının yıl boyunca 1 gıda mühendisi istihdam etmeleri mümkün değildir.

Ya da başka bir deyişle, fabrikalar, yarım veya çeyrek gün kapasitesiyle faaliyet gösterdikleri iki, üç ay için, bir yıllık mühendis maaşı ödeyerek gıda mühendisi istihdam etmeleri de mümkün olmadığı gibi bir gıda mühendisinin de iki üç aylık süre için çalışmayı ya da “çalışıyor görünmeyi” kabul etmesi de mümkün değildir” .

MİTSO’nun raporunda daha sonra Milas’taki durumun diğer illerdeki zeytinyağı fabrikalarının durumuyla da aynı olduğu ve Milas’ın diğer bölgeler için de bir örnek oluşturduğu vurgulanarak şu önerilerde bulunuldu:

” 1 –  Zeytinyağı fabrikalarının hijyen denetimlerinin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından yapılması ve fabrikaların gıda mühendisi çalıştırma zorunluluğunun kaldırılması şeklinde olabilir.

2 – Birkaç aylığına çalışacak bir mühendis bulmak mümkün olmayacağı için, hijyen denetimleri, birden çok işletmenin denetimini yapmayı üstlenebilecek özel kuruluşlar, şirketler, kooperatifler veya meslek odaları tarafından yapılabilir.

3 – Fabrika motor gücü ne olursa olsun, çalışan sayısı 40 ve üzerindeki işyerlerinde gıda mühendisi çalıştırma zorunluluğu uygulanabilir.

4 – Fabrika motor gücü ne olursa olsun, 10 ve üzerinde işçi çalıştıran 7 zeytinyağı fabrikası için haftanın her günü bir işletmede bulunması koşuluyla ortaklaşa bir gıda mühendisi çalıştırılması istenebilir.

5 – Zeytinyağı fabrikalarının çalışmadığı aylarda gıda mühendisi çalıştırılması zorunlu olmamalıdır.”

REŞİT ÖZER : “ZEYTİNYAĞI FABRİKALARININ GIDA MÜHENDİSİ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU GERÇEKÇİ DEĞİL”

MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, zeytinyağı fabrikalarının birer gıda mühendisi çalıştırma zorunluluğunun gerçekçi olmadığını belirterek “Bu konuda üyelerimizden çok şikayet alıyoruz. Ürünün bol olduğu var yılında en çok üç ay, ürünün kız olduğu yok yılında  ancak bir ay çalışabilen zeytinyağı fabrikalarının 1 veya 3 ay için gıda mühendisi  bulabilmesi mümkün değildir. Ya da yılda  1/  3 ay çalışan  fabrikaların 12 ay çalışıyormuş gibi gıda mühendisi çalıştırması da mümkün değildir. Bu durumun düzeltilmesini istiyoruz.. Bu nedenle raporumuzu TOBB’ye gönderdik. TOBB da gerekli değerlendirmeleri yaptıktan sonra ilgili bakanlıklara sunacaktır” dedi.