MİTSODA GÜNDEM ZEYTİNYAĞI FABRİKALARININ SORUNLARI

*20 dolayında fabrikanın çeşitli eksiklikleri nedeniyle kapalı olduğu Milas’ta sorunların Ankara’ya gidilerek Bakanlığa anlatılması için bir komite kuruldu.

*Toplantıda, fabrikaların çağa ve yasal koşullara uyabilmesi için mutlaka bir A.Ş. çatısı altında birleşmesi önerildi.

Zeytinde “var yılı” yaşanan ilçemizde hasat ve sıkım dönemine girilirken zeytinyağı fabrikalarının çoğunun ruhsat sorunları henüz aşılamadı. Zeytinyağı fabrikalarının sorunlarına çözüm yolu bulabilmek ve bu konuda sağlanan gelişmeler hakkında fabrika sahiplerini bilgilendirmek amacıyla Milas Ticaret ve Sanayi Odası tarafından bir toplantı düzenlendi. Toplantıda, fabrikaların ruhsat sorunlarının aşılabilmesi için sorunları Ankara’da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına anlatmak için üç kişilik bir komite kurulması kararlaştırıldı.

Bir süre önce fabrikaları mühürlenen bazı zeytinyağı fabrikası sahipleri, sorunlarını anlatmak ve gerekirse konuyla ilgili olarak Muğla Valisi Fatih Şahin ile görüşmek talebiyle MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Enver Tuna’yı ziyaret etmişlerdi. Konunun Enver Tuna tarafından Vali Şahin’e aktarılmasının ardından yaşanan gelişmeler hakkında fabrika sahiplerini bilgilendirmek ve yaşanmakta olan başta ruhsat ve mühendis personel çalıştırmayla ilgili sorunların ele alınması ve çözüm yollarının araştırılması amacıyla MİTSO Yönetimi tarafından bir toplantı düzenlendi. Milas Tarım İlçe Müdürü Eşref Aslan, Milas Ziraat Odası Başkanı İsmail Atıcı’nın da katıldığı toplantıya yine az sayıda fabrika sahibi geldi.

MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Enver Tuna toplantının açılışında yaptığı konuşmada, ruhsat ve teknik personel bulundurmayla ilgili olarak zeytinyağı fabrikalarında yaşanmakta olan onca sorunlara karşılık zeytinyağı fabrikalarının sahiplerinden çok azının toplantıya gelmiş olmasını eleştirdi. Sorunların mutlaka bir araya gelinerek çözümlenebileceğini anlatan Enver Tuna, MİTSO’ya kayıtlı 76 zeytinyağı fabrikası bulunduğunu ve bunlardan ancak 20 tanesinin ruhsat sorunlarını çözdüklerini belirterek “Bize gelip, fabrikalarımız mühürlendi, çalışamıyoruz, diye yakınan zeytinyağı fabrikalarının sahipleri ne yazık ki bugün bu toplantıda bulunmuyorlar. Onlar kendi sorunlarına sahip çıkmazlarsa biz onların sorunlarını nasıl çözebiliriz?” diye sordu.

Bir süre önce fabrikaları mühürlenen bir grup zeytinyağı fabrikası sahibinin kendisine geldiğini ve sorunlarına sahip çıkılmasını istediğini anlatan MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Enver Tuna “O gün Sayın Muğla Valisi Fatih Şahin’e çıkarak sorunları anlatalım, eksikliklerin tamamlanması için bir yıllık süre isteyelim, bu süre içinde eksikleri tamamlamayan fabrikalar kapatılsın, gerekirse bu konuda teminat da verelim, şeklinde görüş birliğine varılmıştı. Sonrasında ben Sayın Valimiz ile görüştüm, sorunları kendilerine anlattım. Kendileri de fabrika sahipleriyle toplantı yapmaya gerek olmadığını, kendisinin gerekli kolaylığın gösterilmesi için yardımcı olunmasına yönelik ilgililere talimat verdiğini söyledi. Ancak şurası bir gerçek ki, fabrikaların ruhsat sorunlarını çözmeden, bir mühendis istihdam etmeden çalışabilmeleri mümkün değil. Belki bunun tek yolu, Cumhurbaşkanının onayını bekleyen Büyükşehir Yasası olabilir. Oradaki bir maddede bir açık kapı var. Belki ruhsat sorunlarının aşılmasında bundan yararlanılabilir. Fakat mühendis çalıştırılması mutlaka gerekiyor. Bundan kaçış yok” diye konuştu. Enver Tuna daha sonra zeytinyağı fabrikalarının sorunlarının çözümlenmesi konusunda ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini ve göstereceklerini belirterek Milas zeytininin ve zeytinyağının para etmesi için mutlaka kaliteli üretim yapılması ve tanıtıma önem verilmesi gerektiğini belirtti. Enver Tuna zeytinyağının tanıtımı ve iç tüketiminin arttırılması için TOBB’ye çeşitli öneriler ve raporlar sunduklarını da belirterek bu konuda Perşembe günü Ankara’da TOBB’de bir toplantı yapılacağını ve kendisinin de bu toplantıya katılacağını söyledi.

Milas Tarım İlçe Müdürü Eşref Aslan da fabrikaların sorunlarının büyüklüğüne karşılık toplantıya katılımın çok az olmasından yakınarak “Maalesef toplantıya katılım çok az. Milas Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı üyenin ancak 20’sinin ruhsatlı olmasına rağmen buraya gelen yok. Biz, sizlere her konuda yardımcı olmak istiyoruz, yardımcı olmaya da çalışıyoruz. Ancak sizin bu konuda istekli olmanız şart. Mutlaka ruhsat sorunlarının çözümlenmesi gerekiyor. Her fabrikanın mutlaka bir ziraat mühendisi veya gıda mühendisi ya da bir kimya mühendisi çalıştırması şart” dedi. Zeytin ve zeytinyağında kaliteye dikkat edilmesi gerektiğini de belirten Eşref Aslan “Milas’ta zeytinlerin ilaçlamasında, taşınmasında, bakımında sorun yaşanıyor. Bunlar düzeltilmeden zeytin ve zeytinyağının para etmesini beklemek mümkün değildir” diye söyledi.

Milas Ziraat Odası Başkanı İsmail Atcı ise zeytin ve zeytinyağından kazanç sağlayabilmek için mutlaka kaliteli üretim yapılması gerektiğini vurgulayarak “Ören’de bir zeytincimiz 3 liraya sofralık zeytin sattı. Zeytinimize bakarsak, zamanında ilaçlamasını, budamasını yaparsak, uygun şekilde silkip fabrikalarda uygun şekilde sıkarsak kaliteli zeytin ve zeytinyağımız olur. Bunları uygun şekilde saklarsak zeytinimiz, yağımız değer kazanır. Fakat ne yazık ki, üreticimiz halen daha atadan kalma şekilde zeytincilik yapmaya kalkıyor. Uyardığımız zaman da, siz bu işi bilmiyorsunuz, diyerek karşı çıkıyor. Bu anlayışın değişmesi gerekiyor. Biz köylerde pek çok toplantı yaptık. Hep bunları anlattık. Fakat üreticinin önyargısını değiştirmek mümkün olmuyor” diye konuştu.

Daha sonra söz alan Milas Tarım İlçe Müdürlüğü Gıda Mühendisi M. Ali Ceylan Milas’ta bugüne dek ancak 20 işletmenin gıda sicil belgesi almış olduğunu belirterek “Henüz 56 fabrikanın belgesi yok. İşyeri sicil belgesi olmayan 20 fabrika mühürlendi. Sorun bu kadar büyük iken 36 fabrikadan ne gelen, giden yok. Bu işin şakası yok. Biz de yasalara, yönetmeliklere bağlıyız. O kadar çok şikayet geliyor ki, biz de işimizi yapmak zorundayız” dedi.

Daha sonra toplantıya katılan zeytinyağı fabrikalarının sahipleri görüşlerini dile getirdiler. Fabrika işletmecilerinden Mehmet Günlük sorunların aşılabilmesi için mutlaka fabrika sahiplerinin bir şirket çatısı altında birleşmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle konuştu:

“Milas’ta 80 ton kapasiteli 100 tane fabrika var. Bu da 80 bin ton kapasite yapar. Oysa Milas’ta zeytinyağı üretimi 10 bin ton. Fabrikalar boşuna yatıyor. Üstelik şimdi bir de mühendis çalıştırma zorunluluğu getirildi. Bu durumda hiç kimsenin bu işin içinden tek başına çıkabilmesi mümkün değil. Her fabrikacı bir tonluk zeytinyağı parasını sermaye olarak birleştirsin, bir A.Ş. kuralım. A. Ş. olarak örgütlenelim. Ona göre fabrikalarımızı birleştirilelim. Fabrika sayılarını azaltarak bulundurulması gerekli personel sayısından tasarruf edelim. Çalışan fabrika gün buyu 24 saat çalışsın. Profesyonel bir yönetici tutalım. Profesyonel bir pazarlamacı bulalım. KİPA örneğinde olduğu gibi yapalım. Yılsonunda, karımızı ne yapacağımıza kendimiz karar verelim. Sermayeye katıp yatırıma mı dönüştüreceğiz, yoksa karı paylaşacak mıyız, buna hep birlikte karar verelim.. Biz bunu yapmazsak, hiçbirimiz işin içinden çıkamayız. Gideriz İtalyanların fabrikalarını alırız, İtalyanlar kazanır. Biz de zeytinyağı tüccarlarına aracılık yapmaktan başka bir iş yapamayız. Hiçbir kazancımız olmadan sadece işin hamallığını yaparız”.

Mehmet Günlük konuşmasını daha sonra şöyle sürdürdü:
“MİTSO’nin zeytinyağı ve zeytinyağı fabrikalarının sorunlarıyla ilgilenmesini yeterli buluyorum. Gerçekten bu konuda çok iyi çalışıyorlar. Kendilerine teşekkür ediyorum. Zeytinyağımızın bu koşullar altında marketlere girmesi çok zor. Biz marketlerimize vereceğimiz zeytinyağımızı, paketlenmiş bir şekilde vergisiyle birlikte düşünürsek 40 – 45 liraya satmamız gerekir. Oysa bugün marketlerde 22.5, – 25 liraya bile zeytinyağı var. Biz bu koşullarda onlarla rekabet edemeyiz. Onlar bu fiyatlara nasıl satış yapabiliyorlar? Yapılan denetimlerde 20’den çok zeytinyağı markasının karışık olduğu ortaya çıktı. Bu durumda biz nasıl rekabet edebiliriz? Biz üretimi kaliteli yapmamız gerekir. Birleşerek maliyetleri düşürmemiz gerekir”.

Mehmet Günlük’ün önerisi birçok fabrika sahibinden destek bulurken bir fabrikacı “Marmara Birlik bunu yapıyor. Arkadaşı tebrik ediyorum. Biz bunu yaparsak kalitemizle ünlü markaları çiğner geçeriz” dedi.

Fabrika sahiplerinden Mehmet Ateş ise “Biz kaliteli zeytinyağı üretmezsek zeytinyağlarımız pehlivan yağı olur, başka işe yaramaz” dedi.

Daha sonra zeytinyağı fabrikalarının ruhsat ve mühendis çalıştırma sorunlarının Ankara’da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına anlatılması için bir komisyon oluşturulması ve Bakandan randevu alınır alınmaz Ankara’ya gidilmesi kararlaştırıldı. Buna göre komisyon; MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Enver Tuna, Milas Ziraat Odası Başkanı İsmail Atıcı, Milas Tarım İlçe Müdürü Eşref Aslan ve zeytinyağı fabrikası sahiplerinden Mehmet Günlük, Mehmet Ateş, Kamil Çengelci ve Namık Öner’den oluştu.