SAĞLIK BAKANLIĞI UYARIYOR, MİTSO HATIRLATIYOR: MADENLERDE ALINACAK ÖNLEMLER
COVID-19 SALGIN YÖNETİMİ VE ÇALIŞMA REHBERİ
15. MADENLERDE ALINACAK ÖNLEMLER
Her maden çalışmasının kendine ait coğrafik durum, barınma, yapılan işler gibi
nedenlerle farklı özellikleri vardır. COVID-19 kapsamında madenlerde alınacak
önlemlerin amacı; vaka görülmesinin önlenmesi, ancak vaka görülürse de salgın
gelişmesinin önlenmesidir. Önemle göz önünde bulundurulması gereken bir konu
da, çalışanlar arasında halen COVID-19 saptanmamış olsa bile, temas nedeniyle
bulaşmış ve belirti göstermeyenler olabileceğidir.
15.1. Salgın ile İlgili Önlemler Alınırken Göz Önünde Bulundurulması
Gereken Temel Noktalar
» COVID-19 enfeksiyonunun ana bulaşma yolu kişiden kişiye bulaşma
şeklindedir. Bu bulaşma virüsü taşıyan kişinin konuşurken, hapşırırken,
öksürürken ağız ya da burnundan çıkan damlacıklar yolu ile olur.
» Öksürük ya da hapşırık ile kirlenen yüzeylerle temas eden ellerin ağıza,
buruna ya da gözlere değmesi ile de bulaşma mümkün olabilmektedir.
» Virüsün bulaştığı kimselerde hastalık belirti vermeden de seyredebilir ve
bu kişiler hastalığın bulaşmasında önemli rol oynar.
» Hastalık belirtisi olsun ya da olmasın, virüsü taşıyan kişi kısa sürede
başkalarına da bulaştırabilir.
» Hastalık yüksek tansiyonu, şeker hastalığı, kalp ve kronik akciğer hastalığı
olanlarla, kanser tedavisi görenler, immun sistem baskılayıcı ilaç kullananlar,
65 yaş ve üzerindekilerde sıklıkla daha ağır seyretmektedir.
15.2. Önlemlerde Göz Önüne Alınacak Temel Prensipler
» Kişisel hijyen ve çevre temizliğine sıkı bir şekilde uyulmalıdır.
» Çalışılan iş yerinde hastalık belirtileri gösteren kişiler saptanmalı ve izole
edilmelidir.
» Hastalık saptanan kişilerle teması olanlar izlenmeli ve yakın temaslılar
COVID-19 rehberine göre yönetilmelidir.
» Ateş, öksürük veya solunum sıkıntısı olan çalışan saptandığında iş yeri
sağlık birimi ve il/ilçe sağlık müdürlüğü ile temasa geçilmelidir.
» COVID-19 vakası tespit edildiği durumlarda vakanın diğer çalışanlardan ayrı
tutulacağı bir izolasyon odası oluşturulması ve vaka tesbiti sonrası filyasyon
çalışmasına olanak sağlayacak şekilde özellikle servislerde seyahat eden
personel kaydı oluşturulmalıdır.
15.3. Alınacak Önlemler ve Yapılacak Uygulamalar
15.3.1. İş Yerinde COVID-19 Salgını Kontrolü Amacıyla Sorumlu Bir Görevlinin
Belirlenmesi
» Bu kişi “İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu” tarafından belirlenen tercihen hekim
veya sağlık personeli olmalıdır. Bu koşulun sağlanamadığı durumlarda
işveren veya temsilcisi tarafından belirlenen bir çalışan COVID-19 hastalığı
konusunda bilgilendirilmeli ve görevlendirilmelidir.
» Başlıca görevleri:
» İş yerinde alınacak çevre temizlik önlemlerini takip etmek,
» Zorunlu haller dışında madenlerde görevli olmayan kişilerin çalışma
alanlarına alınmasını engellemek,
» İş yerinde personelin sıklıkla kullandığı görünebilir yerlere, Sağlık
Bakanlığınca yayınlanan COVID-19’dan korunmaya yönelik posterlerin
asılmasını ve çalışanlara broşürlerin dağıtılmasını sağlamak,
» Günlük olarak ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı açısından çalışanların
takibini yapmak,
» Ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı gelişen çalışanların kendisine haber
vermesini sağlayacak yöntemi (telefon, telsiz, önceden belirlenmiş bir
noktaya müracaat vb.) belirlemek amacıyla Çalışma Ortamı d/i maddesinde
belirtilen mevcut Acil Durum Planına Acil Durum Planı Algoritmasını
ekleyerek yeniden düzenlemek ve mevcut Risk Değerlendirmesini
güncellemek,
» Alt işverenlerin belirlenen kurallara uyduğunu kontrol etmek, ettirmek,
» COVID-19 vakası şüphesi oluştuğunda iş yeri sağlık birimi ve il/ilçe sağlık
müdürlüğü ile temasa geçmek.
15.3.2. İş Yerinde Çalışanlar Arasında COVID-19 Bulaşmasını Engellemek İçin
Önlemlerin Alınması
» Servis araçlarının kullanımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:
» Servis araçlarının özellikle sık temas edilen yüzeyleri başta olmak üzere
temizlik ve hijyeninin sık aralıklarla sağlanması,
» Servis olarak kullanılan araçların girişlerine el antiseptiği konulması,
» Servis araçlarının taşıma kapasitesinin sosyal mesafe göz önüne alınarak
planlanması,
» Servislerle transferi yapılan çalışanların servislerde yan koltuk boş
kalacak ve arka arkaya gelinmeyecek şekilde çapraz düzende
oturtulmasının sağlanması
» Şantiye dışında servislere binen çalışanların ateşleri ölçüldükten sonra
servislere alınması
» Servislerin her sefer sonrası dezenfekte edilmesini sağlanması,
» Servis kullanan çalışanlara tek kullanımlık tıbbi maske sağlanması,
» Yurt içi seyahatten ve/veya izinden dönüp sahada çalışması zorunlu olan
çalışanların mümkünse 14 gün karantinaya alınmasını sağlayacak imkanların
oluşturulması ve bu sürenin sonunda belirti göstermeyenlerin (ateş,
öksürük, nefes darlığı ve benzeri şikâyet) işbaşı yapmalarının sağlanması
» İş yerine giriş ve çıkışlar
» Kullanılacak hijyen malzemelerinin konulmasına yönelik düzenlemelerin
yapılması,
» Bulaş riskini artırabilecek parmak izi okutulması gibi sistemlerin geçici
süreyle kullanılmaması, mümkünse temassız sistemlerin kullanılması,
» Sosyal mesafe kuralına uygun geçiş işaretlemeleri yapılarak mesafenin
korunması, yığılmanın önlenmesi,
» Çalışanların iş yerine girişlerinde temassız ateş ölçer veya termal
kameralar ile ateşlerinin ölçülmesi ve bunun gün içinde tekrarlanması
(37.8oC üzeri ateşi tespit edilenlerin sahaya girişine izin verilmemesi)
» Vardiya içinde ateş, öksürük, nefes darlığı ve benzeri şikâyeti olan
çalışan tespit edildiğinde maske takarak derhal iş yeri sağlık birimine
bilgi verilmesi ve 184 veya 112 aranarak il/ilçe sağlık müdürlüğü ile
temasa geçilmesi.
» COVID-19 vakası tespit edildiği durumlarda vakanın diğer çalışanlardan
ayrı tutulacağı bir izolasyon odası oluşturulması ve vaka tesbiti sonrası
filyasyon çalışmasına olanak sağlayacak şekilde özellikle servislerde
seyahat eden personel kaydı oluşturulmalıdır.
» Ziyaretçilerin sahaya girişlerinin sınırlandırılması ve görüşmelerin
uzaktan ve online olarak yapılmasını sağlamak,
» Tedarikçi olarak sahaya gelenlerin sağlık risk değerlendirmesi ve ateş
ölçümü yapılarak kontrollü bir şekilde içeriye alınması, kargo ve benzeri
kutuların dezenfekte edilerek içeriye alınması,
» Mümkün durumlarda vardiyaların bölünerek yoğunluk azaltılması.
» Müşteri, tedarikçi teması yoğun olan birimlerde çalışanların (güvenlik,
vezne vb.) alanlarında maske, siperlik kullanması veya mümkün olan
yerlerde ziyaretçi ile güvenlik/resepsiyon görevlileri arasına seperatör
düzenlemesi yapılmalıdır.
» Çalışma ortamı
» COVID-19 salgını dikkate alınarak risk değerlendirmesi ve acil durum
planlarının güncellenmesi,
» Yüksek tansiyon, diyabet, kalp ve kronik akciğer hastalığı, kanser
tedavisi görenler, immun sistem baskılayıcı ilaç kullananlar ve 65 yaş
üstü çalışanlar iş yerinden uzaklaştırılmalı, mümkün ise evden/uzaktan
çalışma modeline geçilmelidir,
» Sosyal mesafe kuralı gözetilerek çalışma yöntem ve düzenlerinin
yeniden gözden geçirilmesi ve bu kurala uygun düzenlemelerin
yapılması, evden/uzaktan/dönüşümlü çalışması mümkün olan
çalışanların bu modele geçmesi,
» Ara dinlenmeleri ve yemek molalarını da kapsayacak şekilde çalışma
süreleri içinde çalışanların birbirleriyle etkileşimlerinin asgari düzeyde
olacak şekilde planlanması,
» Çalışma alanında aynı anda bulunan çalışan sayısının asgari oranda
tutulması, ofislerde çalışanların 1,5 metre mesafeye olacak şekilde
konumlandırılması ve çalışanlar arasında sosyal mesafenin sağlanması
için planlama yapılması, mümkün olması halinde dönüşümlü ya da
uzaktan çalışma gibi yöntemlerin tercih edilmesi,
» Çalışma ortamının uygun ve yeterli düzeyde doğal havalandırma
yapılmasının sağlanması ve günlük temizliğin su ve deterjanla yapılması,
» Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, bataryalar,
tırabzanlar, asansör, aydınlatma sistemleri gibi sık dokunulan düğmeler,
telefon ahizesi, TV kumandası) ve ortak kullanım alanlarındaki tuvalet
ve lavaboların temizliğinin günde en az iki kez sulandırılmış çamaşır
suyu veya ürün tarifine göre klor tableti* ile yapılması
» Ekranlı araçlar ve ilgili parçaları (klavye, fare, ortak telefon, diyafon,
mikrofon vb.) dahil olmak üzere kullanılan tüm ekipmanın ve çalışma
ortamının hijyeninin sağlanması amacıyla sık aralıklarla %70 alkol içeren
solüsyonla silinerek temizlenmesi,
» Çalışanların ortak kullanılan ekipmanları ile araçlarının kullanım öncesi
temizlenmesi konusunda bilgilendirilmesi ve özendirilmesi, ortak
kullanılan çay kahve makinası gibi malzemelerin kullanılmaması,
» Asansörlerin mümkün olduğunca kullanılmaması, zorunlu hallerde kişi
sayısının sosyal mesafe kuralına uygun olarak sınırlandırılması, içeride
duruş pozisyonunun yüz yüze olmamasının sağlanması, uygun yerlere
dezenfektan yerleştirilmesi, asansörlere binerken uygun yerlerde kağıt
peçete bulundurulması ve butona basmak için peçetelerin kullanılması,
» Çalışma ortamında yeterli sayıda elle temas edilmesine gerek
duyulmayan çöp kutularının bulundurulması,
» Çalışan sayısına göre yeterli sayıda tuvalet/lavabo olanağının
sağlanması, lavabo, elektrik, sifon vb.. bataryaların mümkünse
dokunmatik olması,
» Hafif araçların günlük dezenfekte edilmesi,
» Vardiya değişimlerinde iş makinası ve kamyon vb. dezenfekte edilmesi
» Tuvalet ve lavabolarda yeterli miktarda kişisel hijyen malzemesinin
bulundurulması, bu alanların kullanılmasından önce ve sonra kişisel
hijyen kurallarının uygulanmasına dikkat edilmesi ve buraların sıklıkla
sulandırılmış çamaşır suyu veya ürün tarifine göre klor tableti* ile
temizlenmesi,
» Temizlik yapan personel maske ve eldiven kullanmalıdır.
» Personel tarafından kullanılan maske, eldiven atıkları ayrı ve el
değemeden açılan, kapaklı gri renk bir kutuda toplanması ve Çevre
Bakanlığının belirlediği şekilde işaretlenerek iş yerinden uzaklaştırılması,
» Ateş, öksürük, nefes darlığı ve benzeri şikâyeti olan çalışan tespit
edildiğinde iş yeri sağlık birimi ve il/ilçe sağlık müdürlüğü ile temasa
geçilmesi,
» COVID-19 vakası tespit edildiği durumlarda vakanın diğer çalışanlardan
ayrı tutulacağı bir izolasyon odası oluşturulması ve vaka tespiti sonrası
filyasyon çalışmasına olanak sağlayacak şekilde özellikle servislerde
seyahat eden personel kaydı oluşturulmalıdır.
» Temizlik ve atıkların boşaltılmasından sorumlu personelin kişisel
hijyenlerine ve uygun kişisel koruyucu ekipman kullanımlarına özen
gösterilmesi,
» Toplantı ve eğitimlerin salgın bitene kadar ertelenmesi,
» Yasal yükümlülükler nedeniyle ertelenmesi mümkün olmayan
toplantı ve eğitimlerin uzaktan eğitim, telekonferans gibi yöntemlerle
gerçekleştirilmesi.
» Oyun alanı, spor salonu ve Mescit gibi yerlerin geçici süreliğine
kapatılması
» Mutfak, yemekhane ve dinlenme alanları
» Mutfak, yemekhane ve dinlenme alanlarının girişlerine el antiseptiği
konulması,
» Mutfak, yemekhane ve dinlenme alanlarında sosyal mesafe ve hijyen
kurallarının göz önünde bulundurulması, bekleme kuyrukları için 1
metrelik güvenlik şeritlerinin yerlere yerleştirilmesi, yemekhanede
fiziksel mesafeyi belirleyen uygun işaretlemeler yapılmalı ve çalışanların
buna uymaları sağlanmalıdır.
» Yemekhanede masalar ve sandalyeler arası mesafe en az 1,5 metrede
olacak şekilde (tercihen 2 metre) düzenleme yapılması, 4 kişilik bir
masada tercihen 1 en fazla 2 kişi çapraz bir şekilde oturmalıdır.
» Temaslı takibinin kolay yapılabilmesi için; yemek saatleri gruplara göre
belirlenmeli ve aynı kişilerin aynı masada yemek yemeleri sağlanması,
çay içme molalarında da benzer kurallara dikkat edilmesi,
» Yemeğin yemekhane dışında bir yerde yenilmesi durumunda çalışanlar
arasında en az 1,5 metre mesafe bulunmasının sağlanması, yemeklerini
paylaşmalarının engellenmesi, mümkünse çalışanlara kumanya olarak
ve kahvaltıların piknik kahvaltı şeklinde verilmesi
» Çalışan sayısına göre yeterli sayıda tuvalet/lavabo olanağının
sağlanması ve el yıkama alanlarının artırılması,
» Yemek öncesinde ve sonrasında ellerin bol su ve sabun ile en az 20
saniye boyunca yıkanması ve tek kullanımlık havlu ile kurulanması gibi
kişisel hijyen kurallarının uygulanmasına imkân veren düzenlemelerin
yapılması ve eğitimlerin verilmesi,
» Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak, tabak vb. malzemelerin
tek kullanımlık olacak şekilde sunulması,
» Yemek ve içeceklerin mümkünse kumanya şeklinde dağıtılması,
» Yemekhane görevlilerinin kişisel hijyen kurallarına uygun davranması
konuyla ilgili eğitimlerin düzenli olarak yemekhane personeline
verilmesi ve uygun kişisel koruyucu ekipman (tek kullanımlık tıbbi
maske, bone, siperlik eldiven) kullanması,
» Yemekhane ve dinlenme alanlarının yeterli ve düzenli havalandırılması
ve günlük temizliğin su ve deterjanla yapılması,
» Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, bataryalar,
tırabzanlar, asansör, aydınlatma sistemleri gibi sık dokunulan düğmeler,
telefon ahizesi, TV kumandası) ve ortak kullanım alanlarındaki tuvalet
ve lavaboların temizliği günde en az iki kez yapılması.
» Yatakhaneler
» Yatakhane girişlerine el antiseptiği konulması,
» Yatakhanelerde sosyal mesafe ve hijyen kurallarının göz önünde
bulundurulması,
» Yatakhanelerde yatak ya da ranzaların 1,5-2 metre aralıklarla seyreltilerek
yerleştirilmesi,
» Yatak ya da ranzaların yan yana olanlarının bir baş bir ayakucu şeklinde
konumlandırılması,
» Yatakhanelerin yeterli ve düzenli şekilde havalandırılması,
» Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, bataryalar,
tırabzanlar, asansör, aydınlatma sistemleri gibi sık dokunulan düğmeler,
telefon ahizesi, TV kumandası) ve ortak kullanım alanlarındaki tuvalet
ve lavaboların temizliği günde en az iki kez yapılması,
» Çalışan sayısına göre yeterli sayıda tuvalet/banyo olanağının
sağlanması.
» Çamaşırhane
» Çamaşırhanede beyaz çamaşırların 90 derecede, renkli çamaşırların 60
derecede yıkanmaya başlanması,
» Soyunma odaları, banyolar, lambahane, koltuk ambarı vb. yerler
» Bu alanların girişine el antiseptiği konulması,
» Bu alanlarda sosyal mesafeye uyumun sağlanacağı düzenlemelerin
yapılması,
» Bu alanların en az her vardiya değişiminde yeterli düzeyde
havalandırılması,
» Bu alanlardaki dolap kolları ve askıların her vardiya değişiminde
temizlenmesi,
» Çalışanların iş elbiseleri ile günlük kıyafetlerinin başkaları ile temas
etmeyecek şekilde farklı yerlerde saklanabilmesi için gerekli
düzenlemelerin yapılması,
» Her vardiya değişiminde baret, kafa lambası, gaz maskesi ve diğer el
aletlerinin deterjanlı bez ile temizlenmesi sağlanmalıdır.
15.3.3. İş Yerinde Çalışanlar Arasında COVID-19 ile Uyumlu Şikâyetleri (Ateş,
Öksürük veya Solunum Sıkıntısı) Olan Kişiler Olması Durumunda Alınacak
Önlemler
» Diğer çalışanlardan ivedilikle ayrılması, tıbbi maske takılması ve iş yeri sağlık
birimine başvurmalarının sağlanması,
» Sonucu COVID-19 olarak değerlendirilen vakanın temaslılarının Sağlık
Bakanlığı COVID-19 rehberine göre yönetilmesi ve bu süre içinde temaslıların
diğer çalışanlarla temas etmemelerinin sağlanması,
» COVID-19 tanısı konulan çalışanın kullandığı yatakhanenin 24 saat süreyle
boş tutulması ve havalandırılmasının sağlanması, sonrasında detaylı bir
şekilde su ve deterjanla temizlenmesi,
» COVID-19 tanısı konulan kişinin kaldığı odanın temizliği esnasında geçirimsiz
tulum, eldiven, gözlük ve FFP2/3 yarım yüz maskesi kullanılması, solunum
yolu sekresyonları veya vücut çıkartıları ile kontamine olması mümkün olan
tüm yüzeylerin sulandırılmış 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu veya sağlık
bakanlığının tavsiye ettiği diğer kimyasallar ile temizlenmesi, meydana
gelen atıkların tıbbi atık kapsamında uzaklaştırılması gerekmektedir.
* Çamaşır suyu ya da klor tableti ile temizlik suyunun hazırlanması:
» 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu 5 litre suya yarım küçük çay
bardağı %5 sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas
No: 7681-52-9) eklenerek hazırlanır.
» Temizlikte klor tableti kullanılacaksa ürün etiketindeki önerilere uyulur.
MİTSO : ÖNLEMLERE TİTİZLİKLE UYALIM…
Milas Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, T. C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan ve Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması olan “COVID-19 SALGIN YÖNETİMİ VE ÇALIŞMA REHBERİ“nde işkollarına yönelik olarak belirlenmiş olan işyerlerinde uygulanacak hijyen önlemlerine titizlikle uyulması gerektiğini belitti. Özer, salgının her ne kadar yavaşlama sürecine girmiş olsa da riskin devam ettiğini hatırlattı ve “İşyeri sahiplerinin, çalışanlarının ve müşterilerinin sağlıkları için bu kurallar titizlikle uygulanmalı” dedi.